وضعیت آب سدهای ایران به عنوان اصلیترین تامین کننده آب شرب شهروندان بحرانی است. آنهم در فصل زمستان که به طور طبیعی باید با وجود بارش برف و باران اوضاع ذخیره آب در آنها روبه راهتر باشد.
در تازهترین گزارش مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران اعلام کرده، پنج سد از مجموع سدهای کشور در شرایط بحرانی و زیر خط قرمز تامین آب شرب قرار دارد.
محمد حاج رسولیها، به ایرنا گفته، این سدها شامل سد «دوستی» در استان خراسان رضوی، «درودزن» و «ملاصدرا» در استان فارس، زاینده رود اصفهان و «شمیل و نیان و میناب» در استان هرمزگان هستند.
او تاکید کرده، در بعضی از شهرها نظیر کرمان، یزد و بیرجند نیز با مشکلات تامین آب شرب از منابع آبی زیرزمینی مواجه هستیم. مشکل آنقدر جدی شده که برای رفع آن وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه کارگروه ویژه تشکیل دادند.
به گفته این مقام وزارت نیرو در سال آبی جاری، ورودی آب به سدهای کشورپنج میلیارد و ۹۶۰میلیون مترمکعب بود که در همسنجی با سال آبی گذشته ۳۴درصد کاهش دارد.
به گفته حاجرسولیها از نظر جریان بارشها، در سال آبی 96- 1395 در مقایسه با 48 سال گذشته در رتبه چهل و دوم قرار داریم و امسال دهمین سال متوالی است که بارندگی کشور در مقایسه با میانگین ۴۸ساله پایین تر است و به عبارتی، خشکسالیهای پیاپی در ایران ۱۰ساله شد.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، چندی پیش در جلسه شورای عالی آب، تامین آب شرب را مهمترین اولویتهای دولت دانسته بود و قول داد که با اختصاص بودجه با این بحران مقابله شود.
بخشهای بزرگی از ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است، به این معنا که بارندگی در آنها به نسبت متوسط جهانی بسیار پایینتر است.
اما این فقط ایران نیست که در منطقه با این بحران روبه روست، اکثر کشورهای خاورمیانه در چنین وضعیت قرمزی قرار گرفتهاند به طوری که بسیاری از مقامات سیاسی و نظامی در ردههای بالای جمهوری اسلامی در یکی دو سال گذشته نسبت به آغاز جنگ آب در خاورمیانه هشدار دادند.
یکی از آنها احمدرضا پوردستان، جانشین فعلی فرمانده کل ارتش بود، که وقتی سمت فرماندهی نیروی زمینی ارتش را داشت، بارها نسبت به وقوع جنگ بر سر آب در سالهای آینده در منطقه هشدار داد و عنوان کرد که در ارتش جمهوری اسلامی این مسئله آنقدر مهم شده که برای آن تیم مطالعاتی تشکیل شده است.
محمد جواد سمیعی، پژوهشگر مدیریت بحران آب در گفتگو با «انتخاب خبر» در همین باره گفته، «متاسفانه شواهد فعلی حاکی از آن است که تنشها بر سر آب در بعضی از نقاط کشور در حال تشدید است و درگیریها بر سر آب افزایش داشته است».
به گفته او «اگر به جنبههای اجتماعی– فرهنگی به طور اصولی و نه نمایشی در برنامهها و طرحهای آبی بویژه در طرحهایی مثل انتقال آب، توجه نشود، دامنه این درگیریها در سال های آینده گسترش خواهد یافت».
او در پاسخ به این سوال که «پیامدهای جنگ آب در کشور کدامند؟» گفته «روشن است که منطقه ما، مستعد درگیری و تنش است. آب میتواند این زمینه مستعد را فعال کند و تنشزا باشد. اگر نگاه ما به آب فقط فنی باشد و جنبه های اجتماعی- سیاسی و اقتصادی آن را نبینیم، این تنشها به وقوع خواهد پیوست».
او در بخش دیگری از صحبتهای خود هشدار داده که در کمتر از یکی دو دهه آینده، بسیاری از نقاط کشور فاقد ظرفیت حداقلی برای نگه داشت جمعیت بشوند که «کوچ به نقاط دیگر اجباری میشود».